دهکده ییلاقی و سرسبز گلامره

توكسوپلاسموز

توكسوپلاسموز چيست؟

توكسوپلاسموز يكي از بيماريهاي مهم مشترك بين انسان و حيوان است كه در اثر آلودگي با انگل تك ياخته­  بنام توكسوپلاسما گوندئي ايجاد مي­شود.

توكسوپلاسموز در كجا يافت مي­شود؟

اين انگل گسترش جهاني دارد و در كشورهايي كه گوسفند و بز پرورش داده مي­شود يكي از مهمترين عوامل سقط در آن حيوانات محسوب مي­گردد. اين انگل مي­تواند به ندرت در گاو و اسب نيز باعث سقط شود.

علائم توكسوپلاسموز چيست؟

آلودگي با توكسوپلاسما هيچ علامت باليني به جز ايجاد سقط ندارد و سقط مي­تواند در همه طول آبستني اتفاق بيافتد.

چگونه گوسفند و بز مبتلا به بيماري مي­شود؟

گوسفند و بز با خوردن علوفه و آب آلوده به اووسيت انگل مبتلا به بيماري مي­شود. اووسيت انگل توسط مدفوع گربه و گربه­سانان آب و علوفه را آلوده كرده و باعث بيماري مي­شود.

چرخه زندگي اين انگل چگونه است؟

چرخه زندگي توكسوپلاسما گوندئي به دو بخش: چرخه جنسي و چرخه غير جنسي تقسيم مي­شود.  چرخه جنسي در داخل سلول­هاي اپي تليال روده گربه و گربه­سانان اتفاق مي­افتد كه نتيجه آن توليد اووسيست مي باشد. اين اووسيت در مدفوع اين حيوانات دفع شده و مي­تواند علوفه و آب ساير حيوانات را آلوده كند و باعث بيماري در آنها شود. در چرخه غير جنسي كه در طيف وسيعي از حيوانات خونگرم شامل انسان و گوسفند اتفاق مي افتد اووسيت توليد نمي­شود. در نتيجه اين حيوانات نمي­توانند محيط را آلوده كنند.

مقاومت اووسيست در خارج از بدن گربه چقدر است؟

حيوانات حساس با خوردن آب و غذا و علوفه آلوده به اووسيست كه در مقابل عوامل خارجي بسيار مقاوم است  و تا 500 روز در درجه حرارت اتاق و رطوبت كافي دوام مي آورد، آلوده مي شوند. اووسيست ها در تركيبات آمونيوم 5% در چند دقيقه، در اتانل 95% در عرض يك ساعت و در فرمالين 10% در عرض 24 ساعت از بين مي روند البته هيچكدام از اين روش ها نمي تواند در سالم سازي آب و علوفه مورد استفاده قرار گيرد.

بيماري در انسان چگونه است؟

اين بيماري در انسان نيز مي­تواند سقط ايجاد كند اما مهمترين عارضه آن در ايجاد نواقص مادرزادي در جنين مادراني مي­باشد كه در دوره آبستني آلوده مي­گردند.

چگونه از بيماري پيشگيري كنيم؟

همچنانكه گفته شد توكسوپلاسموز با آلودگي آب و غذا و علوفه با مدفوع گربه كه اووسيت دفع مي­كند اتفاق مي­افتد. بنابراين جلوگيري از آلودگي آب و غذا و علوفه با مدفوع گربه مهمترين راه پيشگيري از آلودگي است.

براي آنكه گربه­ها آلوده نشوند بايد از خوراندن جنين­هاي سقط شده حيوانات به آنها اجتناب كرد و از اين عمل جلوگيري نمود. از خوراندن گوشت حيوانات آلوده به گربه­ها نيز بايد جلوگيري كرد.

دكتر مهدي خلج – دكتر انشاء ا. ولدبيگي